Wątek: Dyskusja o MiG-19

Samolot chyba nieco pechowy - "załapał" się tylko na moment do czołówki, szybko zepchnięty w cień przez Miga-21F-13. W sumie supertechniką był jedynie w latach 1958-62. I chyba najmniej znany z całej rodziny Migo-Limów użytkowanych w LP. Tu i tam można przeczytać o formacji Migów-19P/PM która jakoby pojawiła się nad Warszawą w czasie pamiętnej defilady 1000-lecia w 1966 roku. Mieszkałem wtedy przy placu Wilsona na Zoliborzu i przy okazji każdej z powietrznych parad całe to towarzystwo musiało przeleciec na moim podwórkiem. Jednak dziewiętnastek sobie nie przypominam, a miałem wtedy już 12 lat i solidnego świra na punkcie lotnictwa. Były Limy, Iskry, orzeł z Iłów-28, dwudzieste pierwsze w formacji grot, kilkanaście Su-7 (wtedy rewelacja!) i tyle. Na pewno wrak jednej 19-tki przez kilka lat leżał w trawie w płn.zach. części lotniska Babice, w pobliżu obecnej wieży i portu lotniczego. Było to (chyba...) w latach 1974-77. Później zniknął a w to miejsce postawiono Lima-5 i Iła-28. Wraki służyły prawdopodobnie jako cele strzelnicze miejscowej jedn. wojskowej, bo z wizyty na wizytę wyglądały coraz gorzej. Oczywiście podgląd możliwy był z odległości 300-400 metrów i przy pomocy lornetki.

Zamieszczone przez Jacek Jarzecki

Samolot chyba nieco pechowy - "załapał" się tylko na moment do czołówki, szybko zepchnięty w cień przez Miga-21F-13. W sumie supertechniką był jedynie w latach 1958-62. I chyba najmniej znany z całej rodziny Migo-Limów użytkowanych w LP.

Rzeczywiście jest to samolot pozostający w cieniu setek Limów i MiGów-21, a przecież użytkowany w Polsce w takiej samej liczbie egzemplarzy bojowych i w większej liczbie jednostek w porównaniu z dużo lepiej znanym późniejszym MiG-23. Za to zachowały się do dzisiaj trzy sztuki (Kraków, Kołobrzeg, Słupsk), czyli relatywnie sporo.

Przy okazji nasunął mi się wniosek, że powtarzane tu i ówdzie opinie o MiG-19 jako o niebezpiecznym "producencie wdów" wcale nie mają pokrycia w faktach. Ilość katastrof i awarii tego samolotu nie odbiega w zasadniczy sposób od innych typów sprzętu, szczególnie w początkowych latach użytkowania, kiedy samoloty były nowe i intensywnie eksploatowane. Pierwszą ofiarę śmiertelną odnotowujemy w czwartym roku eksploatacji, następną w ósmym. I to wszystko. Potem samoloty wprawdzie bardzo się zestarzały i coraz częściej zawodziły, ale też były tylko dwie ofiary śmiertelne. W jednym przypadku jako przyczynę podaje się błąd pilota, a w drugim samolotu i ciała pilota ze Słupska do dzisiaj nie odnaleziono i nie wiadomo na pewno, co było przyczyną tragedii. Prawdopodobnie przekroczenie dopuszczalnej prędkości w locie z dodatkowymi zbiornikami, czyli też nie defekt techniczny.

Dla porównania w NRD na 24 użytkowane MiG-19S i MiG-19PM było przez 10 lat eksploatacji w linii 5 ofiar śmiertelnych w tym tylko jedna z przyczyn na 100% leżących po stronie techniki (pożar silnika). Pozostałe cztery przypadki to ewidentny lub wysoce prawdopodobny czynnik ludzki: uderzenie w ziemię podczas treningu do pokazów, pożar wskutek wylania paliwa ze źle
zamkniętego zbiornika, uderzenie w masyw skalny podczas przebijania chmur i uderzenie w ziemię pod ostrym kątem podczas lotu na przechwycenie w chmurach.

Jak na bardzo niedoskonały z dzisiejszego punktu widzenia samolot z początków ery naddźwiękowej, stawiający personelowi znacznie wyższe wymagania niż poprzednie typy, chociażby z racji napędu dwusilnikowego, a w dodatku nie mający wersji szkolno-bojowej, a więc użytkowany w szkoleniu metodą prób i błędów, wcale nie są to jakieś szczególnie porażające statystyki.

Tu i tam można przeczytać o formacji Migów-19P/PM która jakoby pojawiła się nad Warszawą w czasie pamiętnej defilady 1000-lecia w 1966 roku. Mieszkałem wtedy przy placu Wilsona na Zoliborzu i przy okazji każdej z powietrznych parad całe to towarzystwo musiało przeleciec na moim podwórkiem. Jednak dziewiętnastek sobie nie przypominam,

Leciały w ugrupowaniu 16 samolotów w szyku "grot". Posiadam zdjęcie.

Na pewno wrak jednej 19-tki przez kilka lat leżał w trawie w płn.zach. części lotniska Babice, w pobliżu obecnej wieży i portu lotniczego. Było to (chyba...) w latach 1974-77.

To by sugerowało jeden z ostatnich egzemplarzy wycofanych z 28 plm OPK. Numeru nie pamiętasz?

JacekB

I jeszcze jedna sprawa, w literaturze nie mogę się doczytać czy w LLP były 19 tki w wersji S, jeśli gdzieś ta informacja jest na forum proszę o wskazówkę. 8)

Zamieszczone przez JacekB

W jednym przypadku jako przyczynę podaje się błąd pilota, a w drugim samolotu i ciała pilota ze Słupska do dzisiaj nie odnaleziono i nie wiadomo na pewno, co było przyczyną tragedii. Prawdopodobnie przekroczenie dopuszczalnej prędkości w locie z dodatkowymi zbiornikami, czyli też nie defekt techniczny.

Można poprosić o krótkie info co się stało? Czyżby samolot zaginął i prawdopodobnie spadł do morza?

Zamieszczone przez MaciekK84

Zamieszczone przez JacekB

W jednym przypadku jako przyczynę podaje się błąd pilota, a w drugim samolotu i ciała pilota ze Słupska do dzisiaj nie odnaleziono i nie wiadomo na pewno, co było przyczyną tragedii. Prawdopodobnie przekroczenie dopuszczalnej prędkości w locie z dodatkowymi zbiornikami, czyli też nie defekt techniczny.

Można poprosić o krótkie info co się stało? Czyżby samolot zaginął i prawdopodobnie spadł do morza?

W "pamięci lotników wojskowych 1945-1993" podają wersję z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości. Samolot był w pościgu za "naruszycielem" i ponoć było polecenie z ziemi co do prędkości. Faktycznie ani pilota ani śladów wraku nie znaleziono. W pewnym czasie krążyła wersja jakoby pilot uciekł na zachód, ale żadnych dowodów na to nie ma.

W "pamięci lotników wojskowych 1945-1993" podają wersję z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości

.

W tej księdze podają to co ustaliła szanowna komisja. Ale nie zawsze ma się to to rzeczywistosci. Źródła zachodnie podają iż ten samolot został zestrzelony przez mig 19 S wojsk NRD - gdzie leży prawda ??????

MiG 19 S nie był eksploatowny w naszym lotnictwie

Źródła zachodnie podają iż ten samolot został zestrzelony przez mig 19 S wojsk NRD - gdzie leży prawda ??????

Ta wersja (znam ją ze strony internetowej o zestrzeleniach zimnowojennych) raczej zdecydowanie nadaje się do zbioru bajek. Po pierwsze - w NRD MiG-19 w ogóle nie latały w pułkach JG-9 i JG-2 północnej dywizji OPK, więc niby skąd taki samolot miał się wziąć w locie bojowym nad Bałtykiem. Po drugie - w 1973 roku NAL NRD dawno odstawiła MiGi-19 do lamusa, zostały one skreślone ze stanu najpóźniej w 1969 roku. Po trzecie - opublikowana historia pułku JG-9, który z racji operowania przy polskiej granicy wchodziłby w rachubę jako najbardziej prawdopodobny w przypadku wspólnych przechwyceń nad Bałtykiem, milczy na temat jakiegokolwiek incydentu z Polakami w całej historii jednostki. Gdyby coś się zdarzyło, raczej milczeć na ten temat nie powinna, gdyż w Niemczech wszystkie akta po armii NRD aż do 1990 roku są jawne i - przynajmniej teoretycznie - publicznie dostępne.

Nie ma do dzisiaj żadnego śladu po pilocie i samolocie, więc zapewne spoczął na dnie morza. Przyczyna pozostaje ze znakiem zapytania.
JacekB

Zamieszczone przez Grzegorz5710

W "pamięci lotników wojskowych 1945-1993" podają wersję z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości

.

W tej księdze podają to co ustaliła szanowna komisja. Ale nie zawsze ma się to to rzeczywistosci. Źródła zachodnie podają iż ten samolot został zestrzelony przez mig 19 S wojsk NRD - gdzie leży prawda ??????

MiG 19 S nie był eksploatowny w naszym lotnictwie

Szanowna nie szanowna, jednak ta wersja w swietle stwierdzonych faktów wydaje się najbardziej prawdopodobna.

Zamieszczone przez JacekB

Po drugie - w 1973 roku NAL NRD dawno odstawiła MiGi-19 do lamusa

Czy dobrze zrozumiałem że pilot i samolot zaginęli w 1973 roku?

Dzięki Grześ za informację 8)

Szanowna nie szanowna, jednak ta wersja w swietle stwierdzonych faktów wydaje się najbardziej prawdopodobna

Z całym szacunkiem kolego JJ - a na podstawie czego komisja ustaliła przyczynę wypadku ?
Nie znaleziono wraku samolotu, czarnej skrzynki, brak świadków wydarzenia . Więc skąd ustalenia ?? Co najwyrzej mogą to być przypuszczenia i nic więcej a nie fakty. Fakt jest jeden samolot wraz z pilotem zaginął .

Zamieszczone przez Grzegorz5710

Szanowna nie szanowna, jednak ta wersja w swietle stwierdzonych faktów wydaje się najbardziej prawdopodobna

Z całym szacunkiem kolego JJ - a na podstawie czego komisja ustaliła przyczynę wypadku ?
Nie znaleziono wraku samolotu, czarnej skrzynki, brak świadków wydarzenia . Więc skąd ustalenia ?? Co najwyrzej mogą to być przypuszczenia i nic więcej a nie fakty. Fakt jest jeden samolot wraz z pilotem zaginął .

Kolega umie czytać? Napisałem, że ta wersja jest najbardziej prawdopodobna, a nie PEWNA. Komendy naprowadzania z ziemi były rejestrowane i na tej podstawie stwierdzenia komisji.

Zamieszczone przez Grzegorz5710

Nie znaleziono wraku samolotu, czarnej skrzynki, brak świadków wydarzenia .

Nieco tajemnicza sprawa... Minęło kilka dekad, przecież dno Bałtyku było przeczesywane podczas rozmaitych manewrów setki razy przez radzieckich, naszych, pewnie NRD. W dodatku jest to raczej duże, płytkie jezioro a nie morze i w pobliżu naszego wybrzeża nie ma ekstremalnych głębi. Zakładam, że jeśli nie była to próba ucieczki, samolot nie odleciał w pobliże Szwecji, Bornholmu czy Danii... Dziś już chyba niewielka jest szansa na odkrycie prawdy.

Zamieszczone przez Jacek Jarzecki

Zamieszczone przez JacekB

Po drugie - w 1973 roku NAL NRD dawno odstawiła MiGi-19 do lamusa

Czy dobrze zrozumiałem że pilot i samolot zaginęli w 1973 roku?

Tak. Zdarzenie miało miejsce 28.03.1973 roku. Pilot kpt. Jan Budek, pośmiertnie (?) awansowany na stopień majora. Znak zapytania przy słowie "pośmiertnie" stawiam, gdyż w takim przypadku, gdy nie ma ciała, niemożliwe jest stwierdzenie zgonu, natomiast po pewnym czasie taką osobę można urzędowo uznać za zmarłą. Szczegóły tej konkretnej sprawy nie są mi znane.

Nieco tajemnicza sprawa... Minęło kilka dekad, przecież dno Bałtyku było przeczesywane podczas rozmaitych manewrów setki razy przez radzieckich, naszych, pewnie NRD. W dodatku jest to raczej duże, płytkie jezioro a nie morze i w pobliżu naszego wybrzeża nie ma ekstremalnych głębi.

Mimo wszystko jest to dość spore bajorko
Dokładnie przeczesać każdy metr kwadratowy dna nie ma fizycznej możliwości. Wielokrotnie były odnajdywane wraki statków i okrętów, które leżały na dnie Bałtyku nawet kilkaset lat i działo się to raczej przypadkowo niż w wyniku planowych poszukiwań.

Zakładam, że jeśli nie była to próba ucieczki, samolot nie odleciał w pobliże Szwecji, Bornholmu czy Danii...

Na podstawie opublikowanych informacji nie ma najmniejszych przesłanek pozwalających poważnie brać pod uwagę taką ewentualność. Był to lot bojowy samolotu z pary dyżurnej, poderwanego na przechwycenie naruszyciela. Natomiast odlecieć spory kawałek od naszego brzegu samolot mógł w takiej sytuacji jak najbardziej i o tyle trudno byłoby dokładnie określić gdzie spadł, a tym bardziej trudno szukać wraku.

Dziś już chyba niewielka jest szansa na odkrycie prawdy.

I tu wszyscy jesteśmy zgodni, aczkolwiek wersja komisji, opublikowana w książce "Pamięci lotników wojskowych 1945-2003" (taki jest prawidłowy tytuł, nie 1993), brzmi dość prawdopodobnie.

W uzupełnieniu mojej poprzedniej wypowiedzi dodam, że żadne źródło niemieckie, a znam ich sporo (książki, artykuły, strony internetowe, fora dyskusyjne) nie wspomina ani jednym słowem o zaistnieniu kiedykolwiek w NAL NRD zdarzenia z udziałem polskiego samolotu, podobnego do tych, jakie mieliśmy z lotnictwem Czechosłowacji.

JacekB

Zamieszczone przez JacekB

Tak. Zdarzenie miało miejsce 28.03.1973 roku.

Postanowiłem upewnić się co do roku, gdyż w 1973 nasze MiGi-19 właściwie już "dogorywały", niewiele latały, wycowane zostały w roku następnym i wydawało mi się że już nie były wysyłane na poważniejsze zadania...

Zamieszczone przez Jacek Jarzecki

w 1973 nasze MiGi-19 właściwie już "dogorywały", niewiele latały, wycowane zostały w roku następnym i wydawało mi się że już nie były wysyłane na poważniejsze zadania...

Na uzbrojeniu 28 plm OPK MiGi-19 w 1973 roku nadal były i trzymały normalne dyżury bojowe. Jesienią tego samego roku pułk zaczął eksploatację MiG-21MF. We wrześniu roku następnego - jak podają źródła - dowódca WOPK wnioskował do szefa Sztabu Generalnego WP o całkowite wycofanie z eksploatacji pozostających nadal na uzbrojeniu 21 sztuk MiG-19, motywując to m.in. ich ograniczoną wartością bojową z powodu przestarzałych i zawodnych pokładowych celowników radiolokacyjnych, niskim stopniem niezawodności, wynikającym z niezależnych od personelu awarii silników i instalacji samolotowych oraz ogólnym wyeksploatowaniem sprzętu i niecelowością przeszkolenia nań w 1975 roku 13 nowych pilotów, czego wymagałyby potrzeby kadrowe lotnictwa. Brane było pod uwagę zakonserwowanie wycofanych samolotów jako rezerwowych na okres 2-3 lat, ale ostatecznie dość szybko zostały one skasowane.
Najbliżsi sojusznicy wycofali swoje MiGi-19 dobrych kilka lat wcześniej.
JacekB

Zamieszczone przez JacekB

Zamieszczone przez Jacek Jarzecki

w 1973 nasze MiGi-19 właściwie już "dogorywały", niewiele latały, wycowane zostały w roku następnym i wydawało mi się że już nie były wysyłane na poważniejsze zadania...

Na uzbrojeniu 28 plm OPK MiGi-19 w 1973 roku nadal były i trzymały normalne dyżury bojowe. Jesienią tego samego roku pułk zaczął eksploatację MiG-21MF. We wrześniu roku następnego - jak podają źródła - dowódca WOPK wnioskował do szefa Sztabu Generalnego WP o całkowite wycofanie z eksploatacji pozostających nadal na uzbrojeniu 21 sztuk MiG-19, motywując to m.in. ich ograniczoną wartością bojową z powodu przestarzałych i zawodnych pokładowych celowników radiolokacyjnych, niskim stopniem niezawodności, wynikającym z niezależnych od personelu awarii silników i instalacji samolotowych oraz ogólnym wyeksploatowaniem sprzętu i niecelowością przeszkolenia nań w 1975 roku 13 nowych pilotów, czego wymagałyby potrzeby kadrowe lotnictwa. Brane było pod uwagę zakonserwowanie wycofanych samolotów jako rezerwowych na okres 2-3 lat, ale ostatecznie dość szybko zostały one skasowane.
Najbliżsi sojusznicy wycofali swoje MiGi-19 dobrych kilka lat wcześniej.
JacekB

Ostały się tylko 3 egzempalrze. W muzeach w Kołobrzegu Mig-19P ex 728 Krakowie MiG-19PM ex 905 oraz na terenie jednostki w Słupsku MIG-19PM ex 908. Chodziły pogłoski o zezłomowaniu tego ostatniego egzemplarza!!!
Reszta została zniszczona na poligonach a silniki zostały sprzedane do ZSRS z przeznaczeniem na cele latające ła-17.
Ostatnie loty na Migach-19 w Polsce miały miejsce 4 grudnia 1974 roku nie bez problemów bo w jednym z samolotów nie otworzyło się podwozie. Na szczęście obyło się bez ofiar.

Zamieszczone przez jj

Ostały się tylko 3 egzempalrze.

Ponoć stał jeszcze jeden na postumencie w Świdwinie, ale został po kilku latach zniszczony przez wichurę. Nic bliższego na ten temat nie wiem.
JacekB