Witamy na forum i calkiem dobre pytanie i chyba nigdy tu nie poruszane. Sam juz widac to troche przemyslales.
Systemy pokladowe rzeczywiscie moga obliczyc kierunek i sile wiatru pod warunkiem ze samolot leci z dosc stala szybkoscia i utrzymuje w miare ten sam kierunek lotu. Zasada jest bardzo prosta i oparta na zwyklej trygonometri szkoly licealnej - jak znasz wektor samolotu i jego dokladny kurs na ziemi ("ground track") to mozesz obliczyc wektor wiatru (dodawanie wektorow). Kurs na ziemi jest obliczany przy pomocy FMS - urzadzenia inercjalne nawet nie sa do tego potrzebne - po prostu potrzebna jest dosc dokladna metoda obliczenia polozenia samolotu w kazdej chwili - a wiec moga byc uklady inercjalne albo GPS albo nawet zwykla VOR/DME.
Ja sam latajac Cessna 172 20 lat temu bylem w stanie dosc dobrze obliczyc aktualny kierunek i sile wiatru poslugujac sie kalkulatorem z wlasnym oprogramowaniem i ustalajac polozenie samolotu przy pomocy zwyklych radiolatarni VOR. Kalkulator byl programowany bo bez tego byloby troche roboty z sinusami i cosinusami bo wzory sa calkiem skomplikowane - nie zalecane jak lecisz samolotem i nie masz nawigatora. To bylo grubo przed rozpowszechnieniem GPS. Dzis pierwszy lepszy maly nowoczesny samolocik bez zadnego FMS ale z "glass cockpit" wyswietla ci sile i kierunek wiatru.
Oczywiscie wiatr ktory dostajesz jest lekko "usredniony" w czasie (powiedzmy pare/nascie sekund) ale pilotom nic lepszego nie jest potrzebne. Jak ja robilem wlasne obliczenia to robilem to co 5 minut - taki usredniony wiatr jest duzo lepszy od zadnego.
Innym urzadzeniem ktore "zna" wiatr w kazdej chwili w samolocie jest automatyczny pilot jesli takowy jest w samolocie (mowimy o automatycznym pilocie z NAV - ale wiekszosc dzis to ma). Aby utrzymywac dany kurs (fachowo tzw. "ground track") musi robic bez przerwy korekte na wiatr. Naprzyklad jak robisz podejscie ILS i wlaczysz autopilot to zobaczysz jak samolot sam sie koryguje mimo ze wiatr moze byc dosc zmienny w ciagu 5-minutowego podejscia. Autopilot dostaje w kazdej chwili informacje (z urzadzenia nawigacyjnego - naprzyklad GPS) na temat jak samolot jest odchylony od zamierzonego kursu i ustawia tak dziob samolotu aby korygowac odpadanie od kursu. Na tej samej zasadzie robi korekty na trasie.
A tu taki obrazek z tymi wektorami:
Zakładki