Pokaż wyniki od 1 do 20 z 20
  1. #1

    Dołączył
    Feb 2008
    Mieszka w
    Tychy

    Domyślnie Pytanie odnośnie promu kosmicznego.


    Polecamy

    Cześć

    Na wstępie powiem iż jestem nowym użytkownikiem, więc witam wszystkich forumowiczów.

    Mam do Was pytanie, myślę że jesteście lepiej poinformowani w tych sprawach niż ja. Odnośnie powrotu promu kosmicznego na ziemie. Jest może taka chwila, czy to jeszcze przed atmosferą, czy to już podczas wchodzenia w nią, kiedy prom kosmiczny jest odwrócony tyłem lub "do góry nogami"? Jeżeli jest to w jakim celu stosuje się taki manewr. I na czym polega hamowanie silnikami (lub hamujące działanie silników jak to jest napisane w Wikipedii)?

    Z góry dziękuje za odpowiedź. Bardzo mnie to ciekawi.

    Pozdrawiam.

  2. #2
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Prom kosmiczny (STS) ustawia sie silnikami w strone lotu aby je odpalic na pare minut i zmniejszyc szybkosc o okolo 100 m/s. Oczywiscie jest jasne aby wyhamowac musi byc ustawiony dyszami silnikow w strone lotu - czyli "tylem". Zaraz potem przekreca sie w normalna pozycje (dziobem do przodu) bo tylko w tej pozycji moze wejsc w atmosfere.

  3. #3
    Awatar TermiT

    Dołączył
    May 2007
    Mieszka w
    Warszawa

    Domyślnie

    Trzeba dodać, że do manewrów orbitalnych, w tym do manewru deorbitacji(zejścia z orbity) używane są dwa silniki manewrowe OMS(Orbital Maneuvering System) ich dysze znajdują się z tyłu promu obok trzech dysz silników głównych(SSME). Łatwo je zobaczyć, bo są dość spore, ale oczywiscie dużo mniejsze od dysz SSME.
    Aby wykonać manewr hamujący, orbiter jest ustawiany właśnie tyłem do kierunku lotu, i "do góry nogami" tzn. ładownią w stronę ziemi, dzieje się to na około 1h 15min przed czasem lądowania.

    W międzyczasie uruchamia się jedną z trzech jednostek APU(do lądowania wystarcza jedna, przy starcie używa się trzech, a na orbicie żadnej), w celu zasilenia instalacji hydraulicznej promu zapewniającej działanie sterów aerodynamicznych(wykorzystywanych do sterowania promem w niższych warstwach atmosfery). Na większych wysokościach do sterowania używa się silniczków korekcyjnych RCS(Reaction Control System), w miarę zmniejszania wysokości używa się razem sterów aerodynamicznych i RCS, a na mniejszych wysokościach używa się już tylko sterów aerodynamicznych.

    Na około 1h przed wyznaczonym czasem lądowania za pomocą OMS wykonuje się impuls hamujący, który zależnie od parametrów orbity początkowej trwa 2-3 min. Jakieś 6 minut po rozpoczęciu manewru OMS, orbiter jest już w pozycji "normalnej" czyli dziób do przodu pochylony w dół o jakieś 30 stopni i ładownią do góry i jest gotowy do wchodzenia w atmosferę

  4. #4

    Dołączył
    Feb 2008
    Mieszka w
    Tychy

    Domyślnie

    Dziękuje za odpowiedzi.

  5. #5
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez TermiT
    W międzyczasie uruchamia się jedną z trzech jednostek APU(do lądowania wystarcza jedna,
    Lekka korekta - w czasie ladowania pracuja wszystkie 3 APU. Pozostale 2 uruchamia sie jeszcze przed wejsciem w atmosfere. Oczywiscie wiadomo dlaczego - musisz miec maksymalna "redundancy" podczas tak skomplikowanego manewru jak przechodzenie przez atmosfere.

  6. #6
    Awatar TermiT

    Dołączył
    May 2007
    Mieszka w
    Warszawa

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    w czasie ladowania pracuja wszystkie 3 APU. Pozostale 2 uruchamia sie jeszcze przed wejsciem w atmosfere.
    Racja. Przed manewrem deorbitacji wszystkie trzy uruchamia się na około 5 min przed uruchomieniem silników OMS, choć do napędu hydrauliki wystarcza i jest używana tylko jedna, a dwie są w zapasie.
    W czasie startu muszą działać wszystkie trzy i wszystkie trzy są potrzebne i używane, każda jednostka APU dodatkowo obsługuje hydraulikę swojego SSME( sterowanie zaworami i ustawieniem dyszy), co nie jest konieczne podczas lądowania.
    Warto jeszcze dodać, że nazwa APU, mimo że jest używana, nie do końca jest właściwa. Tak jak w samolocie jest to turbina gazowa, tyle że paliwem jest hydrazyna, ale w przeciwieństwie do samolotów gdzie APU jest jednostką jak sama nazwa wskazuje pomocniczą, na orbiterze jest główną jednostką zasilającą pompy hydrauliczne.

  7. #7
    Awatar alfsky

    Dołączył
    Oct 2007
    Mieszka w
    Zywiec, Poland

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez TermiT
    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    w czasie ladowania pracuja wszystkie 3 APU. Pozostale 2 uruchamia sie jeszcze przed wejsciem w atmosfere.
    Racja. Przed manewrem deorbitacji wszystkie trzy uruchamia się na około 5 min przed uruchomieniem silników OMS, choć do napędu hydrauliki wystarcza i jest używana tylko jedna, a dwie są w zapasie.
    W czasie startu muszą działać wszystkie trzy i wszystkie trzy są potrzebne i używane, każda jednostka APU dodatkowo obsługuje hydraulikę swojego SSME( sterowanie zaworami i ustawieniem dyszy), co nie jest konieczne podczas lądowania.
    Warto jeszcze dodać, że nazwa APU, mimo że jest używana, nie do końca jest właściwa. Tak jak w samolocie jest to turbina gazowa, tyle że paliwem jest hydrazyna, ale w przeciwieństwie do samolotów gdzie APU jest jednostką jak sama nazwa wskazuje pomocniczą, na orbiterze jest główną jednostką zasilającą pompy hydrauliczne.
    Niech zgadnę "Samoloty Kosmiczne"?? Wg mnie biblia na temat promu

  8. #8
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez alfsky
    Niech zgadnę "Samoloty Kosmiczne"?? Wg mnie biblia na temat promu
    Faktycznie najlepsza 'bibila' na temat promu jest na internecie, nic innego sie nie porwnuje ... szczegoly fenomenalne, niczego innego nie uzywam.

    http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/...l#srb-recovery

  9. #9
    Awatar TermiT

    Dołączył
    May 2007
    Mieszka w
    Warszawa

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez alfsky
    Niech zgadnę "Samoloty Kosmiczne"?? Wg mnie biblia na temat promu
    Zgadza się. Jesli chodzi o pozycje polskojęzyczne to na pewno, choć już dość leciwa a wznowienia z tego co wiem się nie doczekała.
    A jeśli chodzi o internet to Saturn mnie już wyręczył. Też polecam tę stronę. Świetna.

  10. #10
    Awatar Air Q

    Dołączył
    Feb 2007
    Mieszka w
    ...

    Domyślnie

    Ja ze swojej strony dodam:
    http://www.capcomespace.net/dossiers...ttle/index.htm
    zawiera także ciekawe rysunki i zdjęcia...niestety po francusku, ale zawsze mozna użyć translatora:
    http://www.google.com/translate_t

  11. #11
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez Air Q
    ale zawsze mozna użyć translatora:
    Niestety translatory internetowe sa wedlug mnie guzik warte, jeszcze ta technologia ma daleka droge do pokonania. Mozesz sie z takiego tlumaczenia dowiedziec z grubsza o czym mowa ale to wszystko, co gorzej czasami z takiego tlumaczenia informacja wychodzi wrecz przekrecona.

  12. #12
    Awatar Air Q

    Dołączył
    Feb 2007
    Mieszka w
    ...

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Cytat Zamieszczone przez Air Q
    ale zawsze mozna użyć translatora:
    Niestety translatory internetowe sa wedlug mnie guzik warte...
    Mi tam się bardzo przydaje...

  13. #13

    Dołączył
    Nov 2008
    Mieszka w
    Gostynin

    Domyślnie

    Mam kilka dodatkowych pytań:

    1. Gdzie właściwie są te APU??(w tych wybrzuszeniach koło statecznika??)

    2. Jak jest czerpane paliwo w przestrzeni kosmicznej?? To chyba ciekły tlen i wodór, a wiedomo jak ciecz zachowuje się w stanie nieważkości. (nie jestem pewen, czy czasem nie rozpręża się i nie zmienia w gaz)

    3. Czy to jest tlen i wodór (chodzi o OMS i RCS, bo co do SSME jestem pewien)

    4. Podczas startu, jedynym sposobem sterowania jest zmienny wektor ciągu??

    5. Czy w czasie startu, niedługo po separacji SRB, włączają się silniki OMS (łącznie z SSME)

    6. Gdzie jest trzymane paliwo do OMS i RCS??

  14. #14
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez Kisio137
    3. Czy to jest tlen i wodór (chodzi o OMS i RCS, bo co do SSME jestem pewien)
    Paliwem do OMS/RCS jest tzw. hydrazyna. Po angielsku: monomethylhydrazine (MMH), which is oxidized with nitrogen tetroxide (N2O4).

    Cytat Zamieszczone przez Kisio137
    niedługo po separacji SRB, włączają się silniki OMS (łącznie z SSME)
    SSME sie nie wlaczaja bo pracuja bez przerwy przed i po separacji SRB. SSME przeciez sa pierwsze wlaczane jeszcze na wyrzutni.
    OMS sie wlaczaja po starcie jak SSME juz nie dzialaja aby wyrownac orbite na kolowa (aby podwyzszyc perigeum) i nastepuje to ladnych kilkanascie minut po odrzuceniu zewnetrznego zbiornika. Bez odpalania OMS prom by z powrotem wszedl w atmosfere - podobnie jak robi to duzy zbiornik.

    Polozenie zbiornikow widac tutaj:

    http://upload.wikimedia.org/wikipedi..._schematic.png

  15. #15

    Dołączył
    Nov 2008
    Mieszka w
    Gostynin

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Cytat Zamieszczone przez Kisio137
    niedługo po separacji SRB, włączają się silniki OMS (łącznie z SSME)
    SSME sie nie wlaczaja bo pracuja bez przerwy przed i po separacji SRB. SSME przeciez sa pierwsze wlaczane jeszcze na wyrzutni.
    To wiem. Po prostu nieco nieszczęśliwie zbudowałem zdanie. Chodzi mi o to, że w Orbiterze (symulator lotów kosmicznych) silniki OMS włączają się 3-5 sekund po oddzieleniu boosterów(może ET jest za ciężki??), a wyłączają niedługo potem (SSME ciągle pracują) Następne włączenie OMS-ów jest przy apogeum (ustawa się samemu, program autopilota do startu już dawno nie działa)

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Dzięki

    Nie musisz tłumaczyć tak łopatologicznie, mam bardzo bujną wyobraźnię, z fizyki jestem wybitnie uzdolniony jak na swój wiek(15 lat), a do Orbiterze trzeba coś umieć, żeby nie wpadać co i rusz w gęste warstwy atmosfery w okolicach peryhelium

  16. #16
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez Kisio137
    silniki OMS włączają się 3-5 sekund po oddzieleniu boosterów
    Sluchaj, lepiej dokladnie sprawdz ta informacje. Silniki OMS maja bardzo ograniczona ilosc paliwa a wiec na pewno nie moga sie wlaczyc 3-5 sekund po oddzieleniu SRB i pracowac caly czas az do orbity i to na calej mocy. Ich paliwo starcza tylko na zmiane szybkosci promu o okolo 300m/s i musi miedzy innymi starczyc na podwyzszenie perigeum i potem na zejscie z orbity (deorbit burn). Samo zejscie z orbity to okolo 100m/s a wiec zjada 1/3 calego paliwa. Sa pewne profile startu promu ktore zakladaja ze OMS moga sie wlaczyc wczesniej ale jak mowilem - ilosc paliwa jest bardzo ograniczona i jest cos za cos. Naprzyklad w czasie STS 126 OMS sie wlaczyly standartowo - dawno bo wylaczeniu SSME.

  17. #17

    Dołączył
    Nov 2008
    Mieszka w
    Gostynin

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Sluchaj, lepiej dokladnie sprawdz ta informacje. Silniki OMS maja bardzo ograniczona ilosc paliwa a wiec na pewno nie moga sie wlaczyc 3-5 sekund po oddzieleniu SRB i pracowac caly czas az do orbity i to na calej mocy.
    A gdzie ja napisałem, że działają aż do separacji ET?? Chodziło mi o chwilowe wspomaganie SSME(tu może wspomnisz o tym, że mają za mały ciąg, żeby miało to jakieś znaczenie...).

    Nie jestem pewien, dlatego się pytam

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Ich paliwo starcza tylko na zmiane szybkosci promu o okolo 300m/s i musi miedzy innymi starczyc na podwyzszenie perigeum i potem na zejscie z orbity (deorbit burn). Samo zejscie z orbity to okolo 100m/s a wiec zjada 1/3 calego paliwa.
    Znam te liczby, dochodzi jeszcze synchronizacja z ISS lub innym celem(HST)

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    Naprzyklad w czasie STS 126 OMS sie wlaczyly standartowo - dawno bo wylaczeniu SSME.
    O to mi chodziło Dzięki

  18. #18
    Awatar saturn5

    Dołączył
    Apr 2007
    Mieszka w
    Taurus-Littrow

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez Kisio137
    Chodziło mi o chwilowe wspomaganie SSME(tu może wspomnisz o tym, że mają za mały ciąg, żeby miało to jakieś znaczenie...).
    Ciag rzeczywiscie maja minimalny w porownaniu do SSME.
    Jesli ktos tutaj wie czy kiedykolwiek OMS zostaly wlaczone przed odrzuceniem glownego zbiornika chetnie o tym poslucham. Ktos na internecie sugeruje ze odbylo sie to podczas STS-122 ale nie moge znalezc wiarygodnego potwierdzenia. Jak tylko AirQ sie tu pojawi to sprawe nam pewnie wyjasni

    OK, znalazlem potwierdzenie (oficjalny STS-122 NASA press kit) - OMS byly uzyte podczas startu i ze jest to rzadkosc - niestety brak dokladniejszych informacji jak dlugie bylo to dopalenie i kiedy nastapilo.

  19. #19

    Dołączył
    Nov 2008
    Mieszka w
    Gostynin

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez saturn5
    OK, znalazlem potwierdzenie (oficjalny STS-122 NASA press kit) - OMS byly uzyte podczas startu i ze jest to rzadkosc - niestety brak dokladniejszych informacji jak dlugie bylo to dopalenie i kiedy nastapilo.
    Dzięki

  20. #20
    Awatar Air Q

    Dołączył
    Feb 2007
    Mieszka w
    ...

    Domyślnie


    Polecamy

    Ten manewr nazywa się "OMS assist burn", po raz pierwszy użyto go podczas STS-90. Nawet podczas obecnej misji tzn STS-126 został wykorzystany. Poniżej plan ze strony spaceflightnow
    1 engine out abort mode: RTLS

    7:55:34 PM...T+00:00...Launch
    7:55:45 PM...T+00:11...START ROLL MANEUVER........................1,360.....927
    7:55:52 PM...T+00:18...END ROLL MANEUVER..........................1,470...1,002
    7:56:07 PM...T+00:33...START THROTTLE DOWN (72%)..................1,780...1,214
    7:56:23 PM...T+00:49...START THROTTLE UP (104.5%).................2,100...1,432
    7:56:35 PM...T+01:01...MAX Q (746 psf)............................2,430...1,657
    7:57:37 PM...T+02:03...SRB STAGING................................5,320...3,6 28
    7:57:47 PM...T+02:13...START OMS ASSIST (1:36 duration)...........5,510...3,757

    1 engine out abort mode: TAL

    7:58:03 PM...T+02:29...2 ENGINE TAL MORON (104.5%, 2s)............5,900...4,023
    7:58:09 PM...T+02:35...2 ENGINE TAL ZARAGOZA (104.5%, 2s).........6,000...4,091
    7:58:19 PM...T+02:45...2 ENGINE TAL ISTRES (104.5%, 2s)...........6,200...4,228
    7:59:26 PM...T+03:52...NEGATIVE RETURN (KSC) (104.5%, 3s).........8,100...5,523

    1 engine out abort mode: ATO

    8:00:26 PM...T+04:52...PRESS TO ATO (104.5%, 2s, 160 u/s)........10,500...7,160
    8:00:57 PM...T+05:23...DROOP ZARAGOZA (109%,0s)..................12,000...8,183
    8:00:58 PM...T+05:24...1 ENGINE OPS-3 ZARAGOZA (109%,0s,2EO).....12,100...8,251
    8:01:39 PM...T+06:05...1 ENGINE TAL ZARAGOZA (104.5%,2s,2EO).....14,300...9,751
    8:01:39 PM...T+06:05...1 ENGINE TAL MORON (109%,0s,2EO SEQ)......16,300...11,115

    1 engine out abort mode: Press to normal orbit

    8:02:17 PM...T+06:43...PRESS TO MECO (104.5%, 2s, 160 u/s).......16,800...11,456
    8:02:17 PM...T+06:43...1 ENGINE TAL ISTRES (109%,0s,2EO SEQ).....16,900...11,524
    8:02:42 PM...T+07:08...1 ENGINE PRESS-TO-MECO (104.5%,588 u/s)...18,800...12,819
    8:02:56 PM...T+07:22...NEGATIVE MORON (2@67%)....................20,000...13,638
    8:03:16 PM...T+07:42...LAST 2 ENG PRE-MECO TAL ZARAGOZA (67%)....21,800...14,865
    8:03:16 PM...T+07:42...NEGATIVE ISTRES (2@67%)...................21,800...14,865
    8:03:23 PM...T+07:49...LAST 1 ENG PRE-MECO TAL ZARAGOZA..........22,500...15,342
    8:03:28 PM...T+07:54...LAST 3 ENG PRE-MECO TAL ZARAGOZA (67%)....23,000...15,683
    8:03:52 PM...T+08:18...LAST TAL DIEGO GARCIA.....................25,300...17,252
    8:04:03 PM...T+08:29...MECO COMMANDED............................25,800...17,5 92
    8:04:09 PM...T+08:35...ZERO THRUST...............................25,818...17,6 05
    Przypuszczam, że czas zależy od tego ile sprzętu się wynosi i na jaką orbitę wahadłowiec musi się dostać. Powszechnie jest używany podczas lotów do ISS.
    Dla przykładu w przypadku STS-124 czas odpalenia był dłuższy:
    RETURN TO LAUNCH SITE ABORT OPTION AVAILABLE FOR LOSS OF 1 ENGINE

    5:02:12 PM...T+00:00...Launch
    5:02:22 PM...T+00:10...Start Roll Maneuver..........................1,350.....921
    5:02:30 PM...T+00:18...End Roll Maneuver............................1,490...1,016
    5:02:48 PM...T+00:36...Start Throttle Down (72%)....................1,850...1,261
    5:03:00 PM...T+00:48...Start Throttle Up (104.5%)...................2,100...1,432
    5:03:11 PM...T+00:59...Maximum Aerodynamic Pressure (722 PSF).......2,350...1,602
    5:04:16 PM...T+02:04...SRB Staging..................................5,340...3 ,641
    5:04:26 PM...T+02:14...Start OMS Assist (2:15 Duration).............5,510...3,757
    Niestety nie znalazłem listy z wykazem misji w których ten manewr był użyty

LinkBacks (?)


Zakładki

Zakładki

Uprawnienia umieszczania postów

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów
  •