Pokaż wyniki od 1 do 19 z 19
Like Tree30Likes
  • 8 Post By TermiT
  • 3 Post By DrtSpike
  • 4 Post By sniekr
  • 4 Post By TermiT
  • 5 Post By sniekr
  • 4 Post By Bart_K
  • 2 Post By djozwiak

Wątek: Event Horizon Telescope - pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury w centrum M87

  1. #1
    Awatar TermiT

    Dołączył
    May 2007
    Mieszka w
    Warszawa

    Domyślnie Event Horizon Telescope - pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury w centrum M87


    Polecamy

    Dzisiaj wielki dzień dla nauki.
    Pierwszy PRAWDZIWY obraz czarnej dziury.
    Nie symulacja, nie wizja artystyczna tylko prawdziwy obraz wykonany za pomocą sieci radioteleskopów dla uzyskania odpowiedniej zdolności rozdzielczej.

    Wreszcie możemy na własne oczu zobaczyć ten "hipotetyczny" obiekt.
    Najpierw zostały wymyślone, później obliczone matematycznie, wreszcie "zaobserwowane" pośrednio np. na podstawie obliczeń trajektorii orbitujacych je gwiazd - a teraz widzimy ją na własne oczy. MEGA!!!

    Coby żaden screener nie dostał palpitacji od razu informuję - obraz jest nieostry, niewycentrowany i wygląda na poruszony

    https://eventhorizontelescope.org/
    myszygon, 12wit, Canon and 5 others like this.

  2. #2

    Dołączył
    Sep 2011

    Domyślnie

    Nie prościej byłoby sfotografować budżet ministerstwa edukacji narodowej?
    myszygon, 12wit and Kazor like this.

  3. #3
    Awatar sniekr

    Dołączył
    Aug 2017
    Mieszka w
    Lublin

    Domyślnie

    Porównanie naszego układu słonecznego ze sfotografowaną czarną dziurą.

    myszygon, TermiT, Milek1 and 1 others like this.

  4. #4
    Awatar TermiT

    Dołączył
    May 2007
    Mieszka w
    Warszawa

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez sniekr Zobacz posta
    Porównanie naszego układu słonecznego ze sfotografowaną czarną dziurą.
    Porównanie robi wrażenie.
    Jeszcze większe wrażenie robi, że cały Układ słoneczny ma masę +- jednego słońca.

    Ta czarna dziura relatywnie niewiele wieksza - to co widać jako czarny środek to cień - sam horyzont zdarzeń czyli miejsce skad faktycznie nic, nawet światło, nie może się wydostać, a wyznaczany przez promień Schwarzschilda lub nawet mniejszą wartość dla dziur rotujących nie zajmuje tego całego czarnego koła.

    I to ma masę, aktualnie wyznaczoną na 6 500 000 000 mas Słońca. Sześć i pół miliarda - to dopiero robi wrażenie.
    frik, thewho, sniekr and 1 others like this.

  5. #5
    Awatar sniekr

    Dołączył
    Aug 2017
    Mieszka w
    Lublin

    Domyślnie

    Tutaj też świetna grafika. Pokazuje jak ogromny postęp zrobiliśmy przez te wszystkie lata. Ciekawe czy kiedyś nasze wnuki tez zobaczą coś takiego tylko że przy innej okazji może będzie lądowanie w innym układzie słonecznym

    Na górze Margaret Hamilton stoi obok kodu który napisała razem z zespołem MIT dla Apollo 11. Na dole Katie Bauman z 5 petabajtami (przepraszam jeśli źle to napisałem) danych potrzebnych aby uzyskać obraz czarnej dziury.

    T0pek, myszygon, frik and 2 others like this.

  6. #6

    Dołączył
    Oct 2015

    Domyślnie

    Absurdalność tych liczb jest porównywalna chyba jedynie z absurdalnością liczb związanych z odkryciem fal grawitacyjnych przez LIGO.
    Na niebie taki obrazek zajmuje ledwie 40 mikrosekund kątowych. Aby go uzyskać, każdy z 8 radioteleskopów był wyposażony w zegar atomowy w celu perfekcyjnego zgrania podstawy czasu gwarantującej uczynienie z obszaru wielkości całej kuli ziemskiej perfekcyjnego reflektora teleskopowego. Dane z dysków nie mogły zostać przesłane przez żaden system przesyłowy z uwagi na śmiesznie niską przepustowość pasma wobec ogromu danych. Wobec czego dyski zostały fizycznie przetransportowane transportem lotniczym i zgrane w jednym miejscu. Shep Doeleman z EHT opowiadał, że niosąc te dyski fizycznie po korytarzu zapewniał przesył danych nieporównywalny z jakimkolwiek łączem na ziemi ;-) EHT wzbogaci się jeszcze w przyszłości o kolejne 2 radioteleskopy, co pozwoli na jeszcze większą rozdzielczość zdjęć.
    thewho, frik, 12wit and 1 others like this.

  7. #7
    Awatar damkol

    Dołączył
    Jul 2016

    Domyślnie

    Ilość danych jest rzeczywiście przeogromna, lecz stwierdzenie że nie mogły zostać przesłane ze względu na śmiesznie niskie
    niską przepustowość jest nieprawdą.
    Za pewne fizyczny transport dysków był tańszy, o ile miały one kopię; w transporcie nie trudno o utratę danych.

  8. #8

    Dołączył
    Jun 2009
    Mieszka w
    Opole

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez TermiT Zobacz posta
    Ta czarna dziura relatywnie niewiele wieksza - to co widać jako czarny środek to cień - sam horyzont zdarzeń czyli miejsce skad faktycznie nic, nawet światło, nie może się wydostać, a wyznaczany przez promień Schwarzschilda lub nawet mniejszą wartość dla dziur rotujących nie zajmuje tego całego czarnego koła.

    I to ma masę, aktualnie wyznaczoną na 6 500 000 000 mas Słońca. Sześć i pół miliarda - to dopiero robi wrażenie.
    Dla 6 500 000 000 mas Słońca promień Schwarzschilda wynosi 19mld km. Mniej więcej jak obecna odległość sondy Voyager 1 od słońca.
    https://www.omnicalculator.com/physi...zschild-radius

  9. #9

    Dołączył
    Apr 2019

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez Marek. Zobacz posta
    Dla 6 500 000 000 mas Słońca promień Schwarzschilda wynosi 19mld km. Mniej więcej jak obecna odległość sondy Voyager 1 od słońca.
    https://www.omnicalculator.com/physi...zschild-radius
    Jeśli tak, to możliwe, że Munroe (bo to chyba obrazek z xkcd jest) się po prostu pomylił i przyjął wielkość cienia jako promień S.
    Veritasium dobrze wytłumaczył, jak to wygląda i że ten cień ma wielkość 2,6*rs (niestety wersji polskiej nie znalazłem).
    https://www.youtube.com/watch?v=zUyH3XhpLTo

  10. #10

    Dołączył
    Oct 2015

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez damkol Zobacz posta
    Ilość danych jest rzeczywiście przeogromna, lecz stwierdzenie że nie mogły zostać przesłane ze względu na śmiesznie niskie
    niską przepustowość jest nieprawdą.
    Za pewne fizyczny transport dysków był tańszy, o ile miały one kopię; w transporcie nie trudno o utratę danych.
    Idę za tym, co mówił sam Doeleman :-) https://youtu.be/C-OyMPAq2PU?t=1862

  11. #11

    Dołączył
    Oct 2011
    Mieszka w
    KRK

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez damkol Zobacz posta
    Ilość danych jest rzeczywiście przeogromna, lecz stwierdzenie że nie mogły zostać przesłane ze względu na śmiesznie niskie
    niską przepustowość jest nieprawdą.
    No nie wiem, dociągnęli już światłowód na biegun południowy? czy nadal przez satelitę lecą...

    Nawet mając zwielokrotnione łącze 10GbE trzeba "trochę" poczekać na przesłanie pięciu petabajtów. A załatwić taki kanał w międzykontynentalnej relacji (już zapominając o biegunie) to nie lada wyczyn i koszt. Nie na darmo Amazon oferuje usługę "podjedziemy ciężarówką i zgramy twoje petabajty, a potem wrzucimy do chmury" - i tak to może trwać kilka tygodni lub miesięcy, jak opisują na stronie.

  12. #12

    Dołączył
    Sep 2015
    Mieszka w
    Warsaw, Poland

    Domyślnie

    Śledzę temat tego zdjęcia na stronie projektu a że jestem kompletnym laikiem. Czy skoro wiemy już gdzie i jak patrzeć, to czy można wykonać zdjęcie lepszej rozdzielczości, mówiąc po ludzku "ostre"? Czy to jest tak ogromna odległość, że to zdjęcie które widzimy to tylko niewielki wycinek całości zaobserwowanej, powiększony tak bardzo (żeby wyszło z tego zdjęcie) że jest niewyraźny?

    Druga sprawa, na czym polega to, że cała planeta stanowi jakby "lustro" teleskopu? Bo jakoś rozumiem, że tak jest ale mój umysł nie potrafi ogarnąć jak to działa.

  13. #13
    Awatar djozwiak

    Dołączył
    Oct 2010
    Mieszka w
    Rzeszów

    Domyślnie

    Rozdzielczość kątowa zależy od wielkości lustra/soczewki zgodnie z kryterium Rayleigha. Im większe lustro/soczewka, tym większa teoretyczna rozdzielczość kątowa. Dla teleskopów optycznych niewiele się w tej materii zrobić, ale dla radioteleskopów, można w wyrafinowany sposób złożyć obraz z kilku anten w jeden wspólny obraz. W ten sposób mając anteny rozłożone na całej planecie, otrzymujemy obraz o rozdzielczości odpowiadającej jednej wielkiej antenie, wielkości całej Ziemi. Oczywiście tylko pod kątem rozdzielczości kątowej, a nie intensywności sygnału (tutaj fizyczna wielkość anten ma znaczenie). Dane ze wszystkich anten wraz ze skalibrowanym czasem trzeba połączyć w jednym komputerze, aby otrzymać wynikowy obraz.
    frik and TomaszRT like this.

  14. #14

    Dołączył
    Jun 2009
    Mieszka w
    Opole

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez djozwiak Zobacz posta
    Dla teleskopów optycznych niewiele się w tej materii zrobić,
    Jest trudniej, ale też się da. Np obraz powierzchni Antares, jako wynik interferometrii 4 teleskopów ESO.
    https://www.laserfocusworld.com/arti...iant-star.html

  15. #15
    Awatar sniekr

    Dołączył
    Aug 2017
    Mieszka w
    Lublin

    Domyślnie

    Bardzo fajny polski komentarz. Polecam obejrzeć i jak ktoś nie zna to polecam też ten kanał


  16. #16
    Awatar djozwiak

    Dołączył
    Oct 2010
    Mieszka w
    Rzeszów

    Domyślnie

    Dla optycznych rzeczywiście też da się to zrobić, ale tylko, o ile teleskopy są blisko siebie i da się skierować sygnał ze wszystkich w jedno miejsce.

  17. #17
    ModTeam
    Awatar hawky

    Dołączył
    Feb 2008
    Mieszka w
    Poznań

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez djozwiak Zobacz posta
    Rozdzielczość kątowa zależy od wielkości lustra/soczewki zgodnie z kryterium Rayleigha. Im większe lustro/soczewka, tym większa teoretyczna rozdzielczość kątowa. Dla teleskopów optycznych niewiele się w tej materii zrobić, ale dla radioteleskopów, można w wyrafinowany sposób złożyć obraz z kilku anten w jeden wspólny obraz. W ten sposób mając anteny rozłożone na całej planecie, otrzymujemy obraz o rozdzielczości odpowiadającej jednej wielkiej antenie, wielkości całej Ziemi. Oczywiście tylko pod kątem rozdzielczości kątowej, a nie intensywności sygnału (tutaj fizyczna wielkość anten ma znaczenie). Dane ze wszystkich anten wraz ze skalibrowanym czasem trzeba połączyć w jednym komputerze, aby otrzymać wynikowy obraz.
    Jeśli ktoś chciałby zgłębić temat dla radioteleskopów, to hasło do google VLBI (Very-long-baseline interferometry). W Europie korelacją danych zajmuje się m.in. instytut JIVE w Holandii. Swego czasu (sto lat temu w poprzedniej robocie) pracowałem w jednym takim tam projekcie związanym z tematem. Walczyliśmy o to, żeby właśnie dysków nie trzeba było targać, tylko wysyłać sygnał via net.

  18. #18
    Awatar Kazor

    Dołączył
    Sep 2008
    Mieszka w
    Poznań

    Domyślnie

    Cytat Zamieszczone przez hawky Zobacz posta
    Walczyliśmy o to, żeby właśnie dysków nie trzeba było targać, tylko wysyłać sygnał via net
    A dlaczego tych danych jest tak dużo?
    Myślałem jak dotąd, że największa ilość danych do ogarnięcia to jest walenie boczniaków spod płota

  19. #19
    Awatar damkol

    Dołączył
    Jul 2016

    Domyślnie


    Polecamy

    Cytat Zamieszczone przez malgond Zobacz posta
    No nie wiem, dociągnęli już światłowód na biegun południowy? czy nadal przez satelitę lecą...

    Nawet mając zwielokrotnione łącze 10GbE trzeba "trochę" poczekać na przesłanie pięciu petabajtów. A załatwić taki kanał w międzykontynentalnej relacji (już zapominając o biegunie) to nie lada wyczyn i koszt. Nie na darmo Amazon oferuje usługę "podjedziemy ciężarówką i zgramy twoje petabajty, a potem wrzucimy do chmury" - i tak to może trwać kilka tygodni lub miesięcy, jak opisują na stronie.
    Mogę się tylko domyślać, że 5PB danych to dane łącznie ze wszystkich źródeł.
    Źródeł było wiele więc z jednego źródła było ich prawdopodobnie liczone w TB.

    Jeśli weźmiemy za przykład wyłącznie jeden kabel pewnego konsorcjum, które świadczy usługi
    transmisji dalekosiężnej w relacji południowa Europa <-> bliski wschód <-> Azja,
    który operuje 24Tbps to czas transmisji 5PB wyniesie ~28 minut - bez dramatu.

    Jako ciekawostka - japoński NICT posiada badawczy odcinek 1045km operujący 159Tbps;
    najszybszym "badawczym" lecz krótkim 11km kablem dane przesyłane są ciut ponad 10Pbps.

    Światłowód to wspaniałe medium transmisji, posiada ogromne pasmo przenoszenia które jeszcze
    nie w pełni potrafimy wykorzystać.

Zakładki

Zakładki

Uprawnienia umieszczania postów

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów
  •